Η συμφωνία AUKUS κυριάρχησε στην διεθνή επικαιρότητα αυτήν την εβδομάδα. Μετά την αποχώρηση από το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ προχώρησαν στο επόμενο θέμα της ατζέντας, την Κίνα. Για αυτό και συνυπέγραψαν αμυντική συμφωνία με την Βρετανία και την Αυστραλία. Η συνθήκη αυτή προκάλεσε σοβαρή κρίση στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Γαλλίας.
Πιο συγκεκριμένα, οι τρεις χώρες προχώρησαν στην σύναψη της συνθήκης αυτής για την οικοδόμηση ενός κοινού μετώπου απέναντι στην Κίνα. Η κίνηση αυτή αναδιαμορφώνει τα δεδομένα στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη. Είναι σαφές ότι ο Μπάιντεν, όπως και ο Τραμπ θέλει να αντιμετωπίσει την Κίνα. Όμως το κάνει με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο, μέσω των συμμαχιών.
Τι κρύβεται όμως πίσω από την κίνηση του Τζο Μπάιντεν
Αναλυτές εκτιμούν ότι σηματοδοτεί το νέο δόγμα της Ουάσινγκτον, σε σύμπραξη με τη Βρετανία και την Αυστραλία. Ο στόχος είναι να στήσει οδόφραγμα στην επιρροή και την επέκταση της Κίνας στην περιοχή του Ινδο – Ειρηνικού.
Η στάθμευσή των υποβρυχίων στην Αυστραλία ουσιαστικά δημιουργεί μια αμερικανική βάση στην περιοχή. Ακόμη, δείχνει τη μετατόπιση του στρατηγικού ενδιαφέροντος των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Μέση Ανατολή. Για το Λονδίνο, η εξέλιξη συνιστά μια ευκαιρία επιστροφής στις παγκόσμιες εξελίξεις.
Τι ακριβώς περιλαμβάνει η συμφωνία
Πρόκειται για το μεγαλύτερο σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ των τριών χωρών από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αν και ήταν ήδη σύμμαχοι, το Aukus επισημοποιεί και βαθαίνει την αμυντική τους συνεργασία.
Στο πλαίσιό της AUKUS, η Αυστραλία θα αποκτήσει για πρώτη φορά πυρηνοκίνητα υποβρύχια, χρησιμοποιώντας τεχνολογία που θα παρέχουν οι ΗΠΑ. Το εν λόγω σύμφωνο καλύπτει επίσης τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, ο κυβερνοχώρος και οι κβαντικές τεχνολογίες.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συνεργασία στον χώρο της άμυνας μεταξύ των χωρών αυτών εδώ και δεκαετίες. Λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που οι δυτικές δημοκρατίες εκφράζουν ανησυχίες για αυτό που εκλαμβάνεται ως αυξανόμενη στρατιωτική επιθετικότητα από πλευράς της Κίνας στην περιοχή του Ινδικού- Ειρηνικού.
Πως αντέδρασε το Πεκίνο
Η αντίδραση του Πεκίνου ήταν άμεση. Ο εκπρόσωπος Τύπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζάο Λιζιάν, υποστήριξε ότι η συμφωνία «υποβαθμίζει σοβαρά την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, επιταχύνει την κούρσα των εξοπλισμών και βλάπτει τις διεθνείς προσπάθειες για τη μη διάδοση των πυρηνικών».
Από την πλευρά της η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον κατήγγειλε τις τρεις χώρες για «ψυχροπολεμική νοοτροπία και ιδεολογική προκατάληψη».
Η απάντηση της Κίνας στην AUKUS
Tο Πεκίνο δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια καθώς γνωστοποίησε την αίτηση ένταξης στην εμπορική συμφωνία στην Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για την Εταιρική Σχέση στον Ειρηνικό Ωκεανό (CPTTP). Το σύμφωνο αυτό είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε ως μοχλός των ΗΠΑ προκειμένου να εδραιώσουν την εμπορική και οικονομικοπολιτική τους επιρροή στην περιοχή.
Σύμφωνα με το Bloomberg, σκοπός της συμφωνίας το 2016, που έφερε αρχικά το όνομα TTP, ήταν να τεθεί μια οικονομική τροχοπέδη στην ολοένα και αυξανόμενη ισχύ της Κίνας. Με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να δηλώνει πως θα είναι οι ΗΠΑ και όχι η Κίνα που θα θέσουν τους κανόνες εμπορίου στην περιοχή.
Πως απάντησαν οι Γάλλοι
Η Γαλλία που είναι και η πρώτη χώρα που πλήττεται από την συμφωνία αυτή προχώρησε σε δραστικές κινήσεις. Ανακάλεσε τους πρέσβεις της από ΗΠΑ και Αυστραλία σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού.
Λίγες ώρες αργότερα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας συμφώνησε με τον Ινδό ομόλογό του να υπογράψουν σύμφωνο συνεργασίας. Με το σύμφωνο αυτό οι δύο χώρες θα συνεργαστούν σε ένα πρόγραμμα για την προώθηση «μιας πραγματικά πολυμερούς διεθνής τάξης».
Ο λόγος που οι Γάλλοι προχώρησαν σε μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική τους πολιτική είναι ότι η Καμπέρα ακύρωσε τη σύμβαση, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, για την προμήθεια γαλλικών υποβρυχίων. Και αυτό έγινε λόγω της επιλογής της σύναψης αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία στην περιοχή του Ινδοειρηνικού.
Η συμφωνία Γάλλων – Αυστραλών που θα ακυρωθεί
Η ανακοίνωση της Τετάρτης, παρά τις προσεκτικές δηλώσεις του Μπάιντεν, κινδυνεύει να ψυχράνει μια άλλη συμμαχία. Αυτή με τη Γαλλία, εάν η Αυστραλία καταγγείλει αυτή που μερικές φορές αναφέρεται ως «σύμβαση του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία.
Μια συμφωνία-πλαίσιο που υπογράφηκε το 2016 από την Αυστραλία, αλλά η οποία αντιμετωπίζει δυσκολίες, προβλέπει την κατασκευή 12 πυροκίνητων υποβρυχίων επίθεσης, σχεδιασμένων από τα γαλλικά υποβρύχια κατηγορίας Barracuda.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος, για το οποίο αρμόδιο είναι ο γαλλικός ναυπηγικός όμιλος, ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (31 δισεκατομμύρια ευρώ).
