Πριν από μερικούς μήνες ο Μπάιντεν ανακοίνωσε την απόφαση του για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Από πολλούς κρίθηκε ως κάτι που έπρεπε να είχε γίνει πριν από πολλά χρόνια, και από άλλους ως κάτι που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.
Η αλήθεια είναι ότι ο αμερικανικός στρατός είναι πολλά χρόνια στη χώρα. Αποτελούσε δε προεκλογική υπόσχεση πολλών Προέδρων, η απόσυρση των στρατευμάτων, όμως για κάποιο λόγο ποτέ δεν γινόταν. Ο Μπάιντεν λοιπόν είχε ως προεκλογική δέσμευση την απόσυρση, πράγμα που δεν ήταν απαραίτητα αρνητικό αν γινόταν με πολύ προσοχή. Από ότι φαίνεται όμως ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν βιαστικός και δεν υπολόγισε τις συνέπειες μίας γρήγορης κίνησης.
Τα πρώτα δείγματα της λάθος κίνησης
Η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων έφερε μαζί της και την απόσυρση των στρατευμάτων άλλων χωρών του ΝΑΤΟ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη εχθροπραξιών από την πλευρά των Ταλιμπάν, οι οποίοι μέσα σε λίγες μέρες κατάφεραν να ανατρέψουν την Κυβέρνηση.
Ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της χώρας έφυγε ξαφνικά για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν ήδη τα πρώτα τους βήματα στην ηγεσία του Αφγανιστάν. Η πρώτη τους κίνηση ήταν μία συνέντευξη Τύπου, στην οποία δήλωσαν έτοιμοι για διεθνείς συνεργασίες. Ακόμη, ανέφεραν ότι δεν θα επιτεθούν σε κανένα που θέλει να αποχωρήσει, είτε Αφγανό, είτε ξένο.
Taliban fighters have entered Afghanistan’s presidential palace hours after President Ashraf Ghani fled the country — in pictures https://t.co/fqqlySOdKy pic.twitter.com/sqUZGdssMr
— Al Jazeera English (@AJEnglish) August 15, 2021
Οι αιματοχυσίες στο αεροδρόμιο της Καμπούλ
Αμέσως μετά την συνέντευξη, πολλοί ξένοι, αλλά και Αφγανοί θέλησαν να φύγουν από την χώρα. Φυσικά οι Ταλιμπάν βρέθηκαν στο αεροδρόμιο, όπου ακολούθησαν πυροβολισμοί σε γυναίκες και παιδιά. Βέβαια, δεν έλειψαν και τα χειρότερα όταν οι μητέρες πέταγαν τα μωρά τους στους Βρετανούς για να φύγουν.
Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ καθώς εκατοντάδες προσπάθησαν να μπουν δια της βίας σε αεροπλάνα που αναχωρούσαν από την αφγανική πρωτεύουσα, είπαν στο Reuters αυτόπτες μάρτυρες.
Ένας αυτόπτης μάρτυρας είπε πως είδε τα πτώματα πέντε ανθρώπων να μεταφέρονται σε όχημα. Ένας άλλος αυτόπτης μάρτυρας είπε ότι δεν είναι σαφές αν τα θύματα έχασαν τη ζωή τους από πυρά ή ποδοπατήθηκαν.
Το διάγγελμα Μπάιντεν
Μετά τα τεκταινόμενα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, αλλά και την κατακραυγή για την απόφαση του ο Αμερικανός Πρόεδρος προχώρησε σε διάγγελμα. Εκεί υπεραμύνθηκε σθεναρά για την απόφαση απόσυρσης των στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.
«Δεν μετανιώνω για την απόφασή μου να τερματίσω τον πόλεμο της Αμερικής στο Αφγανιστάν», είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο Μπάιντεν δήλωσε ότι αναγνωρίζει ότι το Αφγανιστάν έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν «πιο γρήγορα απ ό,τι αναμενόταν». Σημείωσε δε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν σκοπό να «οικοδομήσουν ένα κράτος» στο Αφγανιστάν.
Η προσπάθεια αιτιολόγησης της απόφασης
Τόνισε ότι η αμερικανική αποστολή στο Αφγανιστάν «σχεδιάστηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου για να αποτρέψει νέα τρομοκρατική επίθεση σε αμερικανικό έδαφος. Για να σταματήσει να είναι εκκολαπτήριο της Αλ Κάιντα και να συλληφθεί ο Οσάμα Μπιν Λάντεν».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, τηρήθηκε η συμφωνία που είχε συνάψει ο προκάτοχός του, Ντόναλντ Τραμπ, αποσύροντας τα στρατεύματα από το Αφγανιστάν. Η Κίνα και η Ρωσία «θα ήθελαν πολύ» οι ΗΠΑ να μείνουν παγιδευμένες στο Αφγανιστάν, πρόσθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Οι ΗΠΑ όπως είπε, έδωσαν στον αφγανικό στρατό «όλες τις δυνατές επιλογές» για να πολεμήσουν τους Ταλιμπάν. Τόνισε δε ότι θα διεξάγουν «αν κριθεί απαραίτητο» ενέργειες κατά της τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν. Παράλληλα, σημείωσε ότι οι ΗΠΑ θα δεσμευτούν για «τις γυναίκες και τα νέα κορίτσια» στο Αφγανιστάν.
Πολλά ελαττώματα στο επιχείρημα της συμφωνίας Τραμπ
Ακόμη, σημείωσε πως δεσμευόταν από τη συμφωνία της κυβέρνησης Τραμπ με τους Ταλιμπάν να αποσύρει όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν. Αφγανιστάν
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ελαττώματα σε αυτό το επιχείρημα:
- Πρώτον, οι Ταλιμπάν δεν τήρησαν ποτέ τους όρους αυτής της συμφωνίας. Συμπεριλαμβανομένου του ότι θα απέκοπταν τους δεσμούς τους με την Αλ Κάιντα.
- Δεύτερον, η συμφωνία έλεγε ότι οι Ταλιμπάν θα εκκινήσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με την αφγανική κυβέρνηση. Ούτε αυτό συνέβη.
- Τρίτον, η συμφωνία ΗΠΑ – Ταλιμπάν διαπραγματεύτηκε χωρίς καμία βοήθεια από την αφγανική κυβέρνηση.
H κυβέρνηση Μπάιντεν αισθάνθηκε δεσμευμένη σε μια συμφωνία που συνομολογήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση με μια ομάδα ανταρτών που απέκλεισε την κυβέρνηση του Αφγανιστάν. Ο Μπάιντεν θα μπορούσε πολύ εύκολα να ισχυριστεί ότι οι Ταλιμπάν παραιτήθηκαν από τη συμφωνία τους με τις ΗΠΑ.
Η πτώση της δημοτικότητας
Κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες, στο χαμηλότερο επίπεδο της επτάμηνης προεδρίας του, έπεσε το ποσοστό δημοτικότητας του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν με την κατάρρευση το Σαββατοκύριακο της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ κυβέρνησης του Αφγανιστάν, που ώθησε χιλιάδες αμάχους και Αφγανούς στρατιωτικούς συμμάχους να προσπαθούν να διαφύγουν για την ασφάλειά τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση των Reuters/Ipsos.
Η δημοτικότητα του Μπάιντεν μειώθηκε καθώς οι Ταλιμπάν μπήκαν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, την Καμπούλ, διαγράφοντας δύο δεκαετίες αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα που στοίχισε σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στους φορολογούμενους και χιλιάδες ζωές Αμερικανών.
Παράλληλα περίπου το 44% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι πιστεύει πως ο Μπάιντεν έκανε “καλή δουλειά” στο Αφγανιστάν, έναντι ποσοστού 51% που εξήρε τον τρόπο που χειρίστηκαν τον πόλεμο οι πρώην πρόεδροι Ντόναλντ Τραμπ και Μπαράκ Ομπάμα.
Η εκκολαπτόμενη νέα προσφυγική κρίση
Όπως είναι ορατό από όλη την διεθνή κοινότητα, η κρίση στο Αφγανιστάν πολύ γρήγορα θα μετατραπεί σε νέα προσφυγική κρίση. Ήδη παρατηρούνται σκηνές αποχώρησης χιλιάδων Αφγανών από την χώρα τους. Το ερώτημα είναι ένα και μεγάλο “Μπορεί η Ευρώπη να διαχειριστεί το κύμα δεδομένης της πανδημικής κρίσης;”
Διπλωματικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι η Τουρκία αναμένεται να αναλάβει δυναμικό ρόλο στην διαχείριση με μεγάλα ανταλλάγματα (απορροφώντας δισεκατομμύρια). Ακολούθως με την κίνηση αυτή η εικόνα της ως περιφερειακής ισχύος θα ενισχυθεί. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την δυνατότητας της να διαλέγεται με τις ΗΠΑ, την ΕΕ, ακόμα και τους ίδιους τους Ταλιμπάν.
Ήδη άλλωστε η ηγεσία των Ταλιμπάν έχει δηλώσει ότι έχουν στενές σχέσεις με την Τουρκία. Άλλωστε το ίδιο έκανε και ο Ερντογάν σε δηλώσεις του. Το ενδεχόμενο περαιτέρω αναβάθμισης της Τουρκίας μπορεί να σημάνει νέο κύμα μεταναστευτικών ροών. Το οποίο μάλιστα μπορεί να προσεγγίσει ή ακόμα και να ξεπεράσει τις ροές του 2015.
Τι δηλώνει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν
Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, με φόντο τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Stampa τόνισε ότι είναι αναγκαίο να επιτευχθεί συμφωνία των χωρών μελών της Ένωσης, με στόχο την έγκριση του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης.
«Η κρίση στο Αφγανιστάν, και όχι μόνον, δείχνει με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια ότι αυτή είναι η στιγμή, ότι ήρθε η ώρα να συμφωνήσουν, οι χώρες μέλη, στην έγκριση του νέου Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης», σημείωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.
Με πληροφορίες από το Foreign Affairs
