.Ο Γιάννης Χρυσουλάκης έδωσε μία συνέντευξη εφόλης της ύλης στον Γιάννη Κουτρουμπή στον Street Radio, τόσο για το χαρτοφυλάκιο του στο Υπουργείο Εξωτερικών. Όσο και για τις συμφωνίες της Ελλάδος με ΗΠΑ και Γαλλία.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας μίλησε για το χαρτοφυλάκιο του και τις δράσεις της Γραμματείας. Ακόμη, αναφέρθηκε στην εκπαιδευτική διπλωματία ως εργαλείο της δημόσιας διπλωματίας.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη
Ερώτηση: Πριν από λίγες ημέρες ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Ελληνογαλλική συμφωνία. Θα θέλατε να μας πείτε πως θα επωφεληθεί η Ελλάδα από την συμφωνία αυτή. Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην Ευρώπη;
Απάντηση: Η Ελλάδα και η Γαλλία κατευθύνονται πλέον σε μία πολύ ουσιαστική εμβάθυνση της στρατηγικής τους συνεργασίας. Δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι υπήρχαν χώρες όπως η Γαλλία, οι οποίες συνέφεραν απτή στήριξη στην χώρα μας. Όταν την χρειάστηκε και μέσα από τη στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα. Στην ξηρά, στον αέρα και στις θάλασσες μας.
Τώρα πλέον η Ελλάδα και η Γαλλία θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης που είναι πλέον απολύτως επιτακτικό να προχωρήσει.
Η ευρωατλαντική συμμαχία αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα. Τον κεντρικό αμυντικό πυλώνα που θα ενώνει πάντα άρρηκτα τις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Όμως, η Ευρώπη έχει την υποχρέωση να μπορεί εφόσον το επιθυμεί να δρα αυτόνομα χωρίς κατ’ ανάγκη να χρειάζεται την άδεια ή τη συναίνεση οποιουδήποτε άλλου.
Χρυσουλάκης: “Η Ελλάδα έχει υποχρέωση να ενισχύει την αποτρεπτική της δυνατότητα “
Αν κρίνουν τα κράτη μέλη της Ευρώπης ότι υπάρχουν ζωτικά συμφέροντα της Ευρώπης, τα οποία φυσικά η Ευρώπη πρέπει να υπερασπιστεί. Η δε Ελλάδα έχει υποχρέωση να ενισχύει την αποτρεπτική της δυνατότητα. Αυτό το κάνουμε πλέον αυτό με τρόπο πολύ συστηματικό και ουσιαστικό στα πλαίσια πάντοτε των δημοσιονομικών περιορισμών μας.
Υπάρχουν όμως καίρια ζητήματα εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων μετά από μία δεκαετία κρίσης. Η Κυβέρνηση είναι σε θέση να παραδώσει πολύ ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις από αυτές τις οποίες παρέλαβε. Έτσι στα πλαίσια αυτά προχώρησε στην σύναψη της Συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης για την συνεργασία στην Άμυνα και στην Ασφάλεια.
Η Ελλάδα λοιπόν θα αποκτήσει τρεις φρεγάτες. Με διαμόρφωση η οποία επελέγη από το Πολεμικό μας Ναυτικό και είναι ισχυρότερη από την αντίστοιχη γαλλική. Με την απόφαση αυτή η Κυβέρνηση εξοπλίζει το Πολεμικό Ναυτικό με το βλέμμα στο μέλλον. Καθώς οι τρεις φρεγάτες, με option για άλλη μία, αγοράζονται με πλήρη οπλισμό.
Με χρόνο παράδοσης ρεκόρ και με την πιο συμφέρουσα τιμή. Στην ουσία παίρνουμε τρεις υπερσύγχρονες ψηφιακές φρεγάτες στην τιμή των δύο. H πρώτη αναμένεται να παραδοθεί το 2025 και η τελευταία το 2026.
Χρυσουλάκης: Η ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής
Επιπλέον, η Συμφωνία περιέχει στο άρθρο 2 τη ρήτρα της αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής στην περίπτωση που μία από τις δύο χώρες δεχθεί επίθεση στην επικράτειά της. Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα θωρακίζεται και έναντι απειλών ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ταυτόχρονα μάλιστα μέσα από τη Συμφωνία αποκτά ουσία και το άρθρο 42 παράγραφος 7 της Συνθήκης της ΕΕ για την ρήτρα αμοιβαίας άμυνας.
Έτσι η υπογραφή αυτής της Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια δεν αποτυπώνει μόνο, αλλά ενισχύει μια πραγματικότητα που είναι γνωστή σε όλους, πως οι δύο χώρες μας.
Η Ελλάδα και η Γαλλία, έχουν ήδη αναπτύξει μία πολύ ισχυρή συμμαχική σχέση, που ουσιαστικά υπερβαίνει τις υποχρεώσεις της μίας έναντι της άλλης στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Μάλιστα οι τομείς της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος, άλλα δεν εξαντλούν σε καμία περίπτωση τη συνεργασία.
Γι’ αυτό, αυτή η πρόσφατη εξέλιξη έρχεται να εδραιώσει αυτήν την κοινή συνετή πορεία. Αποτελεί μια πρωτοβουλία που ανταποκρίθηκε στα αιτήματα των καιρών στην ήπειρο μας και έτσι η Ελλάδα και η Γαλλία έκαναν ένα πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία.
Χρυσουλάκης: Τι αντίκτυπο θα έχει στην Ευρώπη
Ανοίγει δε αυτή η Συμφωνία το δρόμο και για την αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη του μέλλοντος, μια Ευρώπη που θα μπορεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της στην ευρύτερη γειτονιά μας, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Μέση Ανατολή.
Επίσης, στο πλαίσιο αυτής της νέας στρατηγικής και εταιρικής σχέσης Ελλάδας-Γαλλίας μετά τα 24 μαχητικά Rafale της Πολεμικής Αεροπορίας. Η χώρα θα αποκτήσει και τις τρεις νέες φρεγάτες Belharra για το Πολεμικό της Ναυτικό με πρόθεση να προμηθευτεί άλλη μία.
Έτσι, λοιπόν, υπάρχει ένα κίνητρο ισχυρά εθνικό γιατί θωρακίζει την πατρίδα μας. Ενώ έχει και κίνητρο ευρωπαϊκό, αφού ενισχύεται η κοινή αμυντική μας βιομηχανία γιατί πρέπει να θυμίσω ότι τις ίδιες φρεγάτες διαθέτει και η φίλη Γαλλία.
Έχει όμως και έναν χαρακτήρα ευρωατλαντικό, γιατί αφορά δύο εταίρους στην ΕΕ, αλλά και δύο συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Και μία Ευρώπη η οποία πλέον ενισχύει την άμυνά της, άρα ενισχύει την ίδια τη διατλαντική συμμαχία.
Ερώτηση: Μετά την ελληνογαλλική συμφωνία ακολούθησε η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ. Πως θα επωφεληθεί η χώρα από αυτή τη διεθνή συμφωνία και ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην Μεσόγειο;
Χρυσουλάκης:: Θα αναφερθώ ιδιαίτερα και στην ελληνοαμερικανική Συμφωνία γιατί πραγματικά με πολύ μεγάλη ικανοποίηση υποδεχτήκαμε τη νέα πενταετή Συμφωνία για την Αμοιβαία Αμυντική Συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών. Η υπογραφή της σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλεια στην ταραγμένη περιοχή μας.
Στο εξής, οι ΗΠΑ ενισχύουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα στην Ελλάδα και σε περιοχές κρίσιμης συμμαχίας σε μία ακτίνα από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και μάλιστα σε μία περίοδο αναπροσαρμογής των διεθνών ενδιαφερόντων τους. Αναπτύσσουν, επίσης, τις αμυντικές επενδύσεις τους στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, ενώ δεσμεύονται για την από κοινού αντιμετώπιση απειλών και προκλήσεων εναντίον της πατρίδας μας.
Χρυσουλάκης: Η επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ
Αυτή συνοδεύεται πλέον από μία επιστολή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών με την οποία οι ΗΠΑ διακηρύσσουν την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με βάση πάντοτε το Δίκαιο της Θάλασσας.
Μετά δηλαδή της Στρατηγική Εταιρική Σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με τη Γαλλία, η χώρα μας προσθέτει έναν ακόμα κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της, θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο, ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας.
Η θετική αυτή εξέλιξη είναι το αποτέλεσμα της μεθοδικής και πολλές φορές συχνά αθόρυβης κυβερνητικής πολιτικής, που εξελίσσεται σταθερά εδώ και δυο χρόνια, με άξονες την ενεργητική διπλωματία και την αμυντική εγρήγορση, έχοντας πάντα ως πρώτο μέλημα την ασφάλεια και την πρόοδο της πατρίδας μας και ως αταλάντευτη πυξίδα της το Διεθνές Δίκαιο, την ειρήνη και τη συνεργασία των λαών παντού και κυρίως στη Μεσόγειο.
Χρυσουλάκης: “Οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται από την Ευρώπη “
Και τι προσφέρει στην χώρα μας η ανανέωση αυτής της Συμφωνίας; Η ανανέωση αυτής της Συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας θωρακίζει την Ελλάδα, προωθεί τα ελληνικά συμφέροντα και τέλος επιβεβαιώνει το στρατηγικό και σταθεροποιητικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι ΗΠΑ αποδεσμεύονται από την Ευρώπη και θέτουν ως βασική προτεραιότητα την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, την ίδια στιγμή επιλέγουν την Ελλάδα ως μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες επενδύουν για το μέλλον. Σε αντίθεση με το παρελθόν, ενώ οι ΗΠΑ επενδύουν στην Ελλάδα, δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία. Για πρώτη φορά δεν μας βάζουν στο ίδιο καλάθι.
Θωρακίζεται, λοιπόν, περαιτέρω η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μέσω της ρητής αναφοράς στο κείμενο της Συμφωνίας, αλλά και της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές κλειδιά, όπως ο Έβρος ή η Κρήτη. Δεν αποκλείεται μάλιστα η αμυντική παρουσία σε άλλα νησιά πέραν της Κρήτης, γιατί υπάρχει ρητή πρόβλεψη στη συμφωνία για επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις. Επιπλέον, οι ΗΠΑ καταδικάζουν το casus belli για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο.
Πώς αντιλαμβάνεστε την οργάνωση και τη διαχείριση των θεμάτων του Απόδημου Ελληνισμού;
Χρυσουλάκης: Θα αναφερθώ καταρχήν, μία και μιλάτε για τον Απόδημο Ελληνισμό, σε κάποιους γενικούς στόχους, τη λήψη μέτρων και την υλοποίηση προγραμμάτων, γιατί αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η φύση των δεσμών των αποδήμων Ελλήνων με την Ελλάδα.
Η διαφύλαξη της εθνικής συνείδησης, η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και της πολιτιστικής ταυτότητας. Διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής για την αποδημία και την παλιννόστηση. Η στήριξη του Απόδημου Ελληνισμού σε όλο τον κόσμο και η ομαλή επανένταξη των παλιννοστούντων.
Ειδικότερα, παίρνουμε διαρκώς μέτρα και κινούμαστε προς την κατεύθυνση της υλοποίησης δράσεων για τη σύσφιξη των δεσμών των Αποδήμων Ελλήνων με την Ελλάδα, αυτό το κάνουμε καθημερινά, τη διαφύλαξη της εθνικής συνείδησης, τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και της πολιτιστικής ταυτότητας.
Ταυτόχρονα, λαμβάνουμε μέτρα για την καλύτερη οργάνωση των αποδήμων Ελλήνων και για την υποβοήθηση της κοινοτικής και διακοινοτικής οργάνωσής τους και την ηθική και υλική ενίσχυση των δραστηριοτήτων των κάθε είδους ελληνικών οργανώσεων στο εξωτερικό.
Επίσης, προβαίνουμε σε ηθική και υλική συμπαράσταση των συλλόγων, των εταιρειών, των σωματείων, των ιδρυμάτων και άλλων κοινοτικών και διακοινοτικών οργανώσεων των αποδήμων Ελλήνων, καθώς και των παλιννοστούντων και επαναπατρισθέντων, που αποσκοπούν στη διατήρηση των εθνικών παραδόσεων και στην τόνωση του ελληνικού στοιχείου.
Χρυσουλάκης: Δραστηριότητες
Καταρτίζουμε μητρώο και τηρούμε αρχεία που αναφέρονται στον αριθμό των αποδήμων Ελλήνων, στις ελληνικές κοινότητες, στους συλλόγους, στα ιδρύματα και άλλες οργανώσεις. Επίσης, συγκεντρώνουμε, τηρούμε και αναλύουμε στατιστικά στοιχεία που αφορούν την κοινωνική, την πνευματική, την πολιτιστική και την οικονομική κατάσταση των αποδήμων Ελλήνων, καθώς επίσης και στατιστικά στοιχεία για την αποδημία και την παλιννόστηση.
Ακόμη, προβαίνουμε σε συνέργειες με υφιστάμενα δίκτυα ομογενών και φιλελλήνων και δημιουργία νέων θεματικών δικτύων και ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των ομογενών. Ένα από τα δίκτυα στα οποία κινούμαστε ιδιαίτερα δραστήρια είναι το πανομογενειακό δίκτυο των γιατρών, με το οποίο ήδη, με τμήματά του, έχουμε κάνει αρκετές δράσεις.
Επίσης, κινούμαστε για να αναδείξουμε και να βραβεύσουμε, και το ξεκινήσαμε ήδη, διακεκριμένες προσωπικότητες της ομογένειας και διακεκριμένους φιλέλληνες.
Πέραν αυτών, οργανώνουμε και υλοποιούμε συνέδρια, συναντήσεις, συσκέψεις και πολλές άλλες δράσεις για θέματα που ενδιαφέρουν τους απόδημους και τους παλιννοστούντες Έλληνες στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, ενώ συμμετέχουμε σε ανάλογες δραστηριότητες που οργανώνουν άλλοι φορείς ή οι φορείς μας, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Χρυσουλάκης: Έρευνες και συμβάσεις
Διεξάγουμε και κάνουμε έρευνες και μελέτες για την ιστορία και την εξέλιξη της Ελληνικής Διασποράς, καθώς και οποιουδήποτε άλλου θέματος σχετίζεται με τον Απόδημο Ελληνισμό.
Συνεργαζόμαστε με τους αρμόδιους φορείς και τις κάθε είδους οργανώσεις των αποδήμων Ελλήνων για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων, της ελληνικής κουζίνας, αυτό που ονομάζουμε γαστρονομική διπλωματία, και του τουρισμού μας στο εξωτερικό.
Συνάπτουμε διμερείς και πολυμερείς Συμβάσεις και κάνουμε ορθή εφαρμογή των υφιστάμενων Συμβάσεων για εργασιακά θέματα και απασχόληση των αποδήμων Ελλήνων.
Επίσης, τώρα μόλις το επιτρέψει ο κορονοιός, θα ξεκινήσουμε τα προγράμματα φιλοξενίας, επιμόρφωσης, προκατάρτισης, επαγγελματικής κατάρτισης αποδήμων και παλιννοστούντων. Επίσης, υλοποιούμε διακρατικά προγράμματα για θέματα αποδημίας και παλιννόστησης.
Επιχορηγούμε, με μία μικρή χρηματοδότηση, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου, για να υλοποιήσουν προγράμματα για τον Απόδημο Ελληνισμό, ενώ λαμβάνουμε μέτρα για συνεργασία με αρμόδιους φορείς για θέματα κοινωνικής ασφάλισης, υγείας και πρόνοιας των αποδήμων και παλιννοστούντων Ελλήνων, καθώς και για τη σύναψη σχετικών διακρατικών συμφωνιών.
Επίσης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων προχωράμε στην ίδρυση, στην αναγνώριση, συγχώνευση, οργάνωση, λειτουργία, οικονομική ενίσχυση, εποπτεία και στελέχωση εκπαιδευτικών μονάδων για την εκπαίδευση των παιδιών των αποδήμων, καθώς και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στο εξωτερικό.
Χρυσουλάκης: Διαπολιτισμική εκπαίδευση
Αλλά και των σχολείων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών λειτουργών που διορίζονται ή αποσπώνται σε εκπαιδευτικές μονάδες του εξωτερικού για την εκπαίδευση των παιδιών των αποδήμων, καθώς και για την κατάρτιση και εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών για την εκπαίδευση των παιδιών.
Φροντίζουμε, τον πρώτο λόγο εκεί έχει το Υπουργείο Παιδείας, για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της ημεδαπής, εδώ δηλαδή, των παιδιών των αποδήμων και των παλιννοστούντων Ελλήνων.
Παρέχουμε ηθική και υλική στήριξη στις πολιτιστικές πρωτοβουλίες των αποδήμων Ελλήνων και των οργανώσεων τους στο εξωτερικό. Παρέχουμε, επίσης, υποτροφίες και επιχορηγήσεις στους απόδημους Έλληνες σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς για την ανάπτυξη, καλλιέργεια των καλλιτεχνικών τους κλίσεων και την προβολή του έργου τους.
Εκείνα τα οποία έχουμε πολύ εμπεριστατωμένα αναλύσει είναι τα θέματα της Ελληνικής διασποράς και τα χαρακτηριστικά της, τα οποία, ειδικά κάποια αρνητικά, προσπαθούμε να τα εντοπίσουμε και να τα θεραπεύσουμε, όπως παραδείγματος χάριν ότι η ελληνική διασπορά ήταν κατακερματισμένη, υπήρχαν πολλές οργανώσεις, χωρίς ιστό μεταξύ τους, χωρίς ομφάλιο λώρο με την Ελλάδα, χωρίς συντονισμό πρωτοβουλιών και δραστηριοτήτων και δρούμε εντατικά πάνω σε αυτό.
Χρυσουλάκης: Σχετικά με τις οργανώσεις
Επίσης, έχουμε διαπιστώσει ότι οι παραδοσιακοί τρόποι λειτουργίας των οργανώσεων αφήνουν αδιάφορη τη νέα γενιά των ομογενών, δηλαδή τη γενιά του brain drain, έχουμε τεράστιο αριθμό, ξεπερνάνε πλέον τις 650.000 οι νέοι που έφυγαν αυτά τα τελευταία χρόνια, και αυτοί είναι οι νεομετανάστες, με υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο και υπάρχει μία έλλειψη εμπιστοσύνης.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός οργανώσεων, υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης, την οποία προσπαθούμε να θεραπεύσουμε, γιατί η νεοφυής Ελλάδα πλέον προσεγγίζει διαφορετικά την εθνική ταυτότητα, τον επαναπατρισμό, τις επενδύσεις, τις επιχειρηματικές συνεργασίες, τον πολιτισμό.
Και για αυτό, εμείς προσπαθούμε, στα πλαίσια της οργάνωσης και της διαχείρισης του Αποδήμου Ελληνισμού, να διασυνδέσουμε ουσιαστικά τους Έλληνες μεταξύ τους, όπου κι αν βρίσκονται, ανεξαρτήτως συνόρων. Γιατί ο Ελληνισμός της διασποράς μπορεί και πρέπει να αποτελεί ένα κύτταρο αναδημιουργίας της Ελλάδας, να έχει ενεργό συμμετοχή στα τεκταινόμενα που αφορούν την πατρίδα εντός και εκτός συνόρων.
Σε τι συνίσταται η Δημόσια Διπλωματία, το άλλο σημαντικό αντικείμενο της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας;
Χρυσουλάκης: Σας ευχαριστώ για αυτήν την ερώτηση, διότι είναι το δεύτερο χαρτοφυλάκιο, του οποίου έχω την ευθύνη ως Γενικός Γραμματέας πέραν από τον Απόδημο Ελληνισμό.
Στη σημερινή εποχή της πληροφόρησης η πολιτική της ισχύος δεν περιορίζεται στο ποιος θα επικρατήσει στρατιωτικά και οικονομικά, αλλά στο ποιο αφήγημα θα επικρατήσει. Αυτό λοιπόν έρχεται να υπηρετήσει η δημόσια διπλωματία. Γιατί ο όρος Δημόσια Διπλωματία γεννήθηκε στη σχολή Fletcher το 1965 σε μία προσπάθεια εξυγίανσης του όρου προπαγάνδα, που είχε ως στόχο την επιρροή στην κοινή γνώμη με κάθε μέσο, πλην όμως με διαφάνεια.
Η δημόσια διπλωματία, λοιπόν, χαρακτηρίζεται ως η μορφή διπλωματίας ήπιας ισχύος, αυτό το οποίο ονομάζουμε soft power. Σκοπός της είναι η προώθηση και η βελτίωση της εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό σε πολλούς τομείς. Προβάλλοντας έτσι τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της με διαυγείς πρακτικές.
Από τι καθορίζεται η διεθνής εικόνα μίας χώρας
Σύμφωνα με τους γκουρού της δημόσιας διπλωματίας, η διεθνής εικόνα μιας χώρας καθορίζεται από όλες τις πτυχές της κυβερνητικής πολιτικής, από τις διεθνείς σχέσεις, τις εξαγωγές, τις επενδύσεις, τον τουρισμό, την παιδεία, τον πολιτισμό και πολλά άλλα.
Σε αντίθεση, λοιπόν, με την κλασική διπλωματία που επιτυγχάνεται κεκλεισμένων των θυρών και μεταξύ ανώτατων κρατικών αξιωματούχων. Η Δημόσια Διπλωματία ως έκφανση της ήπιας ισχύος μιας χώρας έχει ως στόχο την επικοινωνία απευθείας με το διεθνές κοινό. Προκειμένου η εκάστοτε χώρα να πλάσει και να διαδώσει στο ευρύτερο κοινό τρίτων χωρών το αφήγημα, το οποίο εξυπηρετεί καλύτερα τους στόχους της εξωτερικής της πολιτικής.
Ετσι, λοιπόν, θα πω ότι με τον όρο δημόσια διπλωματία αντιλαμβανόμαστε τα μέσα με τα οποία οι κυβερνήσεις ή μη κυβερνητικές ομάδες ή ιδιώτες επηρεάζουν τη στάση. Και τη γνώμη άλλων λαών και κυβερνήσεων με τέτοιο τρόπο, ώστε να ασκούν επιρροή ακόμα και στη χάραξη της εξωτερικής τους πολιτικής.
Βασική αρχή
Μάλιστα δε, ως βασική αρχή, για να μπορεί κανείς να χαράξει μία σωστή στρατηγική δημόσιας διπλωματίας, πρέπει πρώτα να μάθει ποια είναι η εικόνα της χώρας του στο εκάστοτε κοινό της χώρας στόχου.
Πρέπει, επίσης, να κατανοήσει πώς ο κάθε λαός παρατηρεί και αφομοιώνει τις πληροφορίες που λαμβάνει. Αν επηρεάζονται περισσότερο από τη λογική, παραδείγματος χάριν, ή το συναίσθημα, έχουν την τάση να ερευνούν τα πράγματα σε βάθος ή μένουν στην επιφάνεια.
Είναι πιθανότερο να εντυπωσιαστούν από μία θετική είδηση η τείνουν να προτιμούν τις αρνητικές ειδήσεις. Στοχεύει δε στην απόκτηση μιας σαφούς γνώσης των χαρακτηριστικών ενός ακροατηρίου. Και στη συλλογή πληροφοριών για τις αντιλήψεις και τις αξίες του.
Πρακτικά εφαρμόζεται με έρευνες κοινής γνώμης, μέσω δημοσκοπήσεων ή ερωτηματολογίων. Την παρακολούθηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Με την εφαρμογή τεχνικών ποσοτικής και ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου.
“Έχουμε τα παραδοσιακά μέσα”
Το δε αφήγημα, η επιχειρηματολογία πρέπει να είναι πάντοτε πειστικό και πρέπει να αγγίζει το κοινό-στόχο. Η υποστήριξη είναι η προώθηση μιας συγκεκριμένης ιδέας, μιας πολιτικής. Αλλά και των γενικότερων συμφερόντων με πρακτικές. Όπως η έκδοση δελτίων Τύπου και ευρύτερα η παροχή πληροφοριακού υλικού, ή η διάδοση ενός αφηγήματος.
Έχουμε τα παραδοσιακά μέσα, τηλεόραση, εφημερίδες, ραδιόφωνο, όπου κανείς για να έχει την επιθυμητή κάλυψη πρέπει να επενδύσει σε χρόνο και προσπάθεια. Η διασπορά της πληροφορίας. Διεθνής προβολή δηλαδή της χώρας, μπορεί να γίνει πολύ πιο γρήγορα, απόλυτα στοχευμένα. Αυτό γίνεται σήμερα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί η μετάδοση μηνυμάτων λειτουργεί και ως καθρέφτης των αξιών. Επιδιώκοντας έτσι να επηρεάσει το νου και την καρδιά των ακροατηρίων αυτών.
Και στενά συνδεδεμένη με την έννοια της δημόσιας διπλωματίας είναι και η πρακτική του nation branding. Δηλαδή της οργανωμένης προβολής των πλεονεκτημάτων μιας χώρας, της χώρας μας εν προκειμένω, στο εξωτερικό. Ώστε αυτή να καθίσταται αναγνωρίσιμη με θετικό πρόσημο. Αλλά και να αναδεικνύεται ο διακριτός της χαρακτήρας με βάση τα πολιτισμικά της χαρακτηριστικά.
Ο πολιτισμός αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τη χώρα μας. Συνιστά η πολιτιστική διπλωματία πεδίο δράσης της δημόσιας διπλωματίας για την προβολή της στο εξωτερικό;
Πολύ σωστά το θέσατε. Ο πολιτισμός συνιστά ένα σημαντικό κεφάλαιο. Ένα σημαντικό εργαλείο σύσφιξης των σχέσεων των λαών. Και άμβλυνσης των αρνητικών στερεοτύπων, καθώς μέσα από τον πολιτισμό βρίσκονται ευκολότερα σημεία σύγκλισης και αμοιβαίας κατανόησης. Είναι ένα γεγονός που έχει πολλαπλασιαστικά θετικά αποτελέσματα στις διμερείς και πολυμερείς μας σχέσεις.
Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι το εξωστρεφές πρόσωπο της χώρας θα πρέπει να αναδεικνύει, να προβάλλει και να αξιοποιεί τις πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες του ελληνικού πολιτισμού. Ενώ παράλληλα θα πρέπει να προβάλλεται η χώρα μας ως ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμούς σε διάφορους τομείς της τέχνης.
Όπως, παραδείγματος χάριν, αυτό που κάνουμε σε σχέση με τον κινηματογράφο, όπου έχουμε πλέον ένα ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο, με το cash rebate, ή το υψηλής ποιότητας εργατικό δυναμικό, την πλούσια φύση μας, τη μεγάλη ηλιοφάνεια.
Έτσι λοιπόν, για να δώσω μερικά πιο απτά παραδείγματα, έχουμε σαν άξονες για φέτος την επέτειο των 2.500 ετών από τη μάχη των Θερμοπυλών, τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, την επέτειο των 200 ετών από την εθνική παλιγγενεσία, που γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο, τηρουμένων βέβαια των συνθηκών που προέκυψαν από τον covid.
Ημερίδες και επετειακές εκδηλώσεις
Γιορτάσαμε το έτος Μελίνας Μερκούρη, γιορτάσαμε το έτος Αντώνη Σαμαράκη, τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκυο, τα ανακηρυγμένα έτη που τρέχουν ακόμη, διμερούς πολιτιστικής και οικονομικής συνεργασίας, όπως για παράδειγμα το έτος πολιτισμού και τουρισμού Ελλάδας–Κίνας, ή το έτος λογοτεχνίας Ελλάδας-Ρωσίας. Επίσης, γιορτάζουμε τις επετείους σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας που εδρεύει η κάθε Αρχή.
Γιορτάζουμε την 9η Φεβρουαρίου ως ημέρα ελληνικής γλώσσας, μία προσπάθεια η οποία πλέον ξεκίνησε για να την μετατρέψουμε και σε παγκόσμια ημέρα ελληνικής γλώσσας.
Ταυτόχρονα οργανώνουμε ημερίδες και επετειακές εκδηλώσεις. Κάνουμε οργάνωση, συνδιοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Θεατρικές, μουσικές παραστάσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, παραδοσιακής φορεσιάς. Με φορείς όπως πολιτιστικά ιδρύματα, μουσεία, με ενώσεις ομογενών. Ή με καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς της χώρας όπου δραστηριοποιούνται οι κατά τόπους διπλωματικές Αρχές μας.
Φεστιβάλ Κινηματογράφου
Οργανώνουμε σε πάρα πολλά σημεία του πλανήτη, στο Λος Άντζελες, στο Βερολίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, εβδομάδες Ελληνικού Κινηματογράφου, ντοκιμαντέρ ή animation. Θα αναφερθώ στο παγκόσμιο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, το οποίο μάλιστα υπό την αιγίδα μας, της Γενικής Γραμματείας.
Γίνεται πλέον τα τελευταία χρόνια στο Καστελόριζο και συγκεντρώνει πάρα πολλές συμμετοχές. Υπάρχουν εναλλακτικά συμμετοχές σε φεστιβάλ κινηματογράφου που διοργανώνονται στη χώρα που εδρεύει η Αρχή με προβολή των Ελλήνων δημιουργών. Δηλαδή δεν οργανώνουμε μόνο δικά μας φεστιβάλ, αλλά συμμετέχουμε και σε αντίστοιχα φεστιβάλ.
Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
Κάνουμε δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, διοργανώνουν ή συμμετέχουμε σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις στη χώρα, όπου δραστηριοποιούνται οι διπλωματικές Αρχές μας ή τα Γραφεία Δημόσιας Διπλωματίας μας.
Συνεργαζόμαστε με μουσεία και πολιτιστικά Ιδρύματα για ανταλλαγή εκθεμάτων, μεταφορά τεχνογνωσίας, συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, επισκέψεις Ελλήνων αρχαιολόγων. Εδώ έχω ένα ακόμα πιο συγκεκριμένο παράδειγμα, το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών, με πολύ σπουδαία εκθέματα, έχουμε το περίφημο χειρόγραφο 05 του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το οποίο έχουμε ψηφιοποιήσει και το εκθέτουμε σε διάφορα μέρη, θα πάμε στην Αλεξάνδρεια θα πάμε στο British Library να το εκθέσουμε.
Επίσης, παρέχουμε αιγίδα, σε πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, και για χώρες εντός της ΕΕ συνεχίζουμε τη συμμετοχή μας σε πολιτιστικά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Δικτύου Ιδρυμάτων Πολιτισμού, του EUNIC.
Ποιες είναι οι δράσεις της Γενικής Γραμματείας όσον αφορά την εκπαιδευτική διπλωματία και τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως εργαλείο δημόσιας διπλωματίας;
Ο τίτλος της απάντησής μου θα μπορούσε να είναι διπλωματία της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση είναι ένα πολύ βασικό εργαλείο της δημόσιας διπλωματίας.
Μέσα από τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης στο εξωτερικό προβάλλεται ο αρχαίος και ο νεότερος ελληνικός πολιτισμός. Ενώ συντελείται η αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών. Επιπλέον, η εκπαίδευση είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία προσέλκυσης νέων στη χώρα μας. Οι οποίοι στη συνέχεια θα αποτελέσουν τους πρεσβευτές της χώρας μας στο εξωτερικό.
Με άξονα την προώθηση της αγγλόφωνης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την ενίσχυση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού. Συνεργαζόμαστε με ακαδημαϊκά ιδρύματα και δεξαμενές σκέψης για την πραγματοποίηση θεματικών διαλέξεων, ημερίδων, σεμιναρίων. Τόσο για τη γλώσσα όσο και για θέματα ελληνικού πολιτισμού.
Επίσης, για χώρες εκτός ΕΕ προωθούμε κάποια αγγλόφωνα προγράμματα, για τα οποία θα σας μιλήσω αμέσως μετά. Όπως παραδείγματος χάρη ένα ΒΑ για την Αρχαιολογία, Ιστορία, για την αρχαία Ελλάδα. Προωθούμε, επίσης, αγγλόφωνα μεταπτυχιακά, summer schools, study abroad προγράμματα, μέσα από ειδικές ημερίδες.
Οι συνεργασίες
Συνεργαζόμαστε με Ιδρύματα για τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Και σε τομείς ενδιαφέροντος ενισχύουμε τις Έδρες Νέας ή Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. Τις Έδρες ελληνικών σπουδών. Οι οποίες υπάρχουν παντού σε όλο τον κόσμο, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα ή αλλού και διερευνούμε μάλιστα το ενδεχόμενο ίδρυσης νέων.
Έχουμε θεσμοθετήσει προγράμματα διδασκαλίας ελληνικής γλώσσας και διατήρηση ή εντατικοποίηση της λειτουργίας υφιστάμενων προγραμμάτων. Επίσης, γίνεται διερεύνηση της δυνατότητας της αγωγής διδασκαλίας ελληνικής γλώσσας ως μάθημα επιλογής, ένα διαπολιτισμικό μάθημα, στη Μέση εκπαίδευση.
Προωθούμε το ελληνικό μεταφρασμένο βιβλίο μέσω ειδικών παρουσιάσεων, ή την ίδρυση δίγλωσσης δανειστικής βιβλιοθήκης. Ενώ ξεκινάμε τη θεσμοθέτηση μεταφραστικών εργαστηρίων για μετάφραση ελληνικής γλώσσας.
Διοργανώσαμε και εξακολουθούμε να διοργανώνουμε κάθε χρόνο πάρα πολλές εκδηλώσεις για την παγκόσμια ημέρα της ελληνικής γλώσσας, παγκόσμια όπως την ονομάζουμε στην Ελλάδα. Προσπαθώντας ταυτόχρονα μέσα από την UNESCO να την παγκοσμιοποιήσουμε και για τα άλλα κράτη. Συμμετέχουμε στην ευρωπαϊκή ημέρα γλωσσών, που είναι 26η Σεπτεμβρίου.
Προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών
Έχουμε θεσμοθέτηση προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών, υποτροφιών μέσω Μορφωτικών Συμφωνιών. Ειδικότερα με τις Αρχές των χωρών της ΕΕ προωθούμε το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών, το ERASMUS. Ενώ η δική μας Ε3 Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών, εργάζεται για την εξέταση σκοπιμότητας. Και καταρτίζει Μορφωτικές Συμφωνίες και εκτελεστικά προγράμματα ή κάνει θεώρηση των υφιστάμενων.
Πέραν αυτών, κάποιες πολύ πιο φρέσκες αν το θέλετε δράσεις, οι οποίες αυτήν τη στιγμή τρέχουν. Αφορούν τις πρωτοβουλίες μας για την ελληνική παιδεία στη Διασπορά. Γιατί, όπως είπα και πιο πριν. Η ελληνική γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός είναι το όχημα που μεταφέρει τις πανανθρώπινες αξίες του Ελληνισμού. Γιατί οικουμενικές έννοιες όπως είναι ο διάλογος, η αλληλεγγύη, η φιλία, η ειρήνη. Αλλά και τόσες άλλες, είναι έννοιες τις οποίες εμείς τις έχουμε δώσει σε όλον τον πλανήτη.
Είναι η πατρίδα δε που συνδέει τους απανταχού Έλληνες. Αλλά και για τις γέφυρες που μας ενώνουν με όσους αγαπούν και μελετούν τη χώρα μας. Για αυτό ήθελα να τονίσω ότι οι δράσεις μέσα από την εκπαιδευτική διπλωματία δεν αφορούν μόνο τους ομογενείς μας. Αλλά όλους εκείνους που θέλουν να γνωρίσουν τη χώρα μας.
Η πλατφόρμα StaEllinika.com
Έτσι λοιπόν, θα αναφερθώ στην εκπαιδευτική ηλεκτρονική πλατφόρμα StaEllinika.com. Αποτελεί μία εμβληματική δράση της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της εξαιρετικής μας συνεργασίας με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών. Χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα. και λειτουργεί στο πανεπιστήμιο Simon Fraser στο Βανκούβερ του Καναδά.
Η πλατφόρμα αυτή η στοχεύει στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Απευθύνεται τόσο σε ομογενείς όσο και σε ξένους μαθητές, που επιθυμούν να μάθουν Ελληνικά. Αλλά και να γνωρίσουν και τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική μυθολογία. Όλη δε η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται μέσα από ένα πολύ συναρπαστικό ψηφιακό υλικό. Με βίντεο, κουίζ και διαδραστικές εμπειρίες.
Θέλω να τονίσω ότι αυτή η πλατφόρμα διατίθεται δωρεάν σε όποιους θέλουν να μπουν και να εγγραφούν. Επίσης, πολύ πρόσφατα προστέθηκε και ένα κεφάλαιο που είναι στα ελληνικά και στα αγγλικά. Και θα μεταγλωττιστεί και σε άλλες γλώσσες. Και το οποίο αφορά με όλον αυτό αυτόν τον διαδραστικό τρόπο στους ήρωες και την Επανάσταση του 1821. Μέχρι σήμερα, η πλατφόρμα αυτή έχει περισσότερους από 31.000 ημερήσιους χρήστες σε 157 χώρες.
Και μάλιστα, επειδή η πρώτη της έκδοση αφορούσε αγγλόφωνα κυρίως παιδιά. Παρά το γεγονός ότι μαθαίνουν ελληνικά. Απευθύνεται σε παιδιά που έχουν γεννηθεί σε κράτη αγγλόφωνα. Με πολλή χαρά σας ενημερώνω ότι πολύ σύντομα. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, θα είναι διαθέσιμη και στο ισπανόφωνο και στο πορτογαλλόφωνο κοινό. Ενώ φαντάζομαι ότι πάρα πολύ σύντομα επίσης, μέσα στο 2022. Θα ξεκινήσουμε να τη μετατρέπουμε και για αγγλόφωνα, γαλλόφωνα παιδιά και όχι μόνο.
Πιθανότητα να πάμε και λίγο πιο μακριά, να πάμε και στην ινδική γλώσσα, την κινεζική γλώσσα. Ώστε και τα παιδιά των οποίων μητρική γλώσσα είναι η ινδική ή η κινεζική να μπορούν να μάθουν ελληνικά.
Η πλατφόρμα Study in Greece
Επίσης, θα αναφερθώ και σε μία άλλη πλατφόρμα, η οποία ονομάζεται Study in Greece. Για την οποία μπορεί κάποιος να αναζητήσει αναλυτικές πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου μας, mfa.gr. Κάτω δεξιά υπάρχει ένα μπάνερ και μπορεί από κει να αντλήσει όλες οι πληροφορίες.
Τι είναι λοιπόν το Study in Greece. Είναι μία ακόμα πρωτοβουλία που προωθούμε με όλες μας τις δυνάμεις. Αφορά τα ξενόγλωσσα προγράμματα των ελληνικών πανεπιστημίων σε προπτυχιακό αλλά και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
Τα περισσότερα προγράμματα είναι στα αγγλικά. Όπως το προπτυχιακό πρόγραμμα της Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αλλά και το προπτυχιακό πρόγραμμα στην Αρχαιολογία και Ιστορία του Πανεπιστημίου Αθηνών.
“Είχαμε μία τρομερή επιτυχία, γιατί για τις 60 διατιθέμενες πρώτες θέσεις”
Μάλιστα δε, θα ήθελα να πω ότι ήταν η πρώτη φορά που Ιατρική Σχολή. Όπως η Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ξεκίνησε πριν από μερικές εβδομάδες εξαετές πρόγραμμα. Το οποίο η Γενική Γραμματεία ανέλαβε την ευθύνη να επικοινωνήσει σε όλο τον κόσμο.
Και πραγματικά είχαμε μία τρομερή επιτυχία, γιατί για τις 60 διατιθέμενες πρώτες θέσεις. 60 φοιτητές δηλαδή που θα είναι που είναι ήδη στο πρώτο έτος. Το Αριστοτέλειο έλαβε περίπου 1.200 αιτήσεις από 112 κράτη και επέλεξε 60 παιδιά από 11 κράτη.
Σκοπός όλων αυτών των προγραμμάτων είναι να προσελκύσουν και Έλληνες τρίτης και τετάρτης γενιάς. Αυτούς που μπορεί να μη μιλούν καλά τα ελληνικά. Μέχρι πρόσφατα δεν είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν στον τόπο καταγωγής τους. Έτσι λοιπόν, τα προγράμματα αυτά ξεκίνησαν να προσελκύουν και πολλούς ξένους φοιτητές που αγαπούν την Ελλάδα.
“Τηλεδιασκέψεις με ομογενείς φοιτητές”
Πρόσφατα δε, ξεκίνησαν μία σειρά από τηλεδιασκέψεις με ομογενείς φοιτητές. Με αρχή από το Περθ της Δυτικής Αυστραλίας, όπου ενημέρωσα τα παιδιά, τους νέους φοιτητές για όλες μας τις δράσεις.
Πραγματικά, συνάντησα μία ενθουσιώδη υποδοχή και γενικότερα προσπαθώ να επικοινωνώ με κάθε τρόπο. Κι με κάθε ευκαιρία με τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας της ομογένειας σε όλον τον κόσμο. Ακούω τους προβληματισμούς τους, ανταλλάσσουμε απόψεις και τους ενημερώνουμε για τις δράσεις που ετοιμάζουμε και εκτελούμε όλη αυτήν την περίοδο.
Συναντάμε μία ενθουσιώδη υποδοχή και όλος ο κόσμος σε όλο τον πλανήτη. Τόσο οι Έλληνες και οι ομογενείς τρίτης και τέταρτης γενιάς, αλλά και πάρα πολύ φιλέλληνες. Άτομα που ενδιαφέρονται για την ελληνική γλώσσα για τον ελληνικό πολιτισμό. Ευρύτερα ασκούμε πλέον και την εκπαιδευτική διπλωματία με πάρα-πάρα πολύ σημαντικά αποτελέσματα μέχρι σήμερα.
