Οι βασικές αρχές της εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής παραμένουν ριζωμένες στη ρύθμιση των θεσμικών οργάνων του Bretton Woods και στην επακόλουθη συναίνεση της Ουάσιγκτον που ενίσχυσε αυτές τις πολυμερείς ρυθμίσεις. Αυτές οι θεμελιώδεις αρχές έχουν κατευθύνει πολλούς από τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έχουν υπερβεί τις προεδρίες και τις αντίστοιχες ιδεολογίες των κομμάτων.
Ωστόσο, το μη συμβατικό δόγμα «η Αμερική Πρώτα» της διοίκησης Τραμπ έχει επεκτείνει την κεντρικότητα του «εθνικού συμφέροντος» στους υπολογισμούς της εξωτερικής πολιτικής της. Η πρόταση του ανανεωμένου «Αμερικανικής Απομόνωσης» υπό τον Πρόεδρο Τραμπ είχε ως στόχο να επικεντρωθεί στα αμερικανικά συμφέροντα στο σπίτι, ενώ αμφισβητεί αποφασιστικά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι πολυμερείς οργανισμοί και συμμαχίες.
Ο όρος «Απομόνωση» εδώ αναφέρεται σε μια κατηγορία εξωτερικών πολιτικών που θεσμοθετούνται από ηγέτες που ισχυρίζονται ότι τα συμφέροντα των εθνών τους εξυπηρετούνται καλύτερα διατηρώντας τις υποθέσεις άλλων χωρών σε απόσταση, ή ακόμη και υποστηρίζουν ότι μια χώρα εξυπηρετείται καλύτερα αποφεύγοντας διεθνή εμπορικές συμφωνίες ή άλλα σύμφωνα αμοιβαίας συνδρομής.
Στις 23 Ιανουαρίου 2017, το προεδρικό μνημόνιο σχετικά με την απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από τις διαπραγματεύσεις και τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ του Ειρηνικού υπογράμμισε κατηγορηματικά την πρόθεση της κυβέρνησης Τραμπ να ασχοληθεί απευθείας με μεμονωμένες χώρες είτε μεμονωμένα, είτε σε διμερή βάση στη διαπραγμάτευση μελλοντικών εμπορικών συμφωνιών.
Η επιμέλεια του εκλεγμένου Προέδρου Μπάιντεν για τα «αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα» είναι επίσης εμφανής στο έγγραφο οράματος εξωτερικής πολιτικής. Υπογραμμίζει την ισχύ των οικονομικών συμφερόντων της αμερικανικής μεσαίας τάξης δηλώνοντας ότι η οικονομική ασφάλεια είναι εθνική ασφάλεια.
Επιπλέον, το έγγραφο οράματος εξωτερικής πολιτικής προσδιορίζει επίσης την ανάγκη για τις Ηνωμένες Πολιτείες να καθοδηγήσουν τον κόσμο για να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις πιο επείγουσες παγκόσμιες προκλήσεις – την κλιματική δράση και την πυρηνική συνεργασία στην πρώτη γραμμή.
Το έγγραφο που περιέχει την στρατηγική Μπάιντεν για την εξωτερική πολιτική περιγράφει δύο προτεραιότητες της διοίκησης του:
1) Επανένταξη των ΗΠΑ στην Συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού για να οδηγήσει σε μια σημαντική διπλωματική ώθηση και για την αύξηση των φιλοδοξιών των κλιματικών στόχων των χωρών, με στόχο την πίεση της Κίνας.
2) Ανανέωση της αμερικανικής δέσμευσης για τον έλεγχο των όπλων
Α) Την επανεισδοχή στο κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (JCPOA) – δεδομένης της πλήρους συμμόρφωσης του Ιράν.
B) Βιώσιμη, συντονισμένη εκστρατεία με συμμάχους για την αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας.
Γ) Συνέχιση της επέκτασης του νέου START ως άγκυρα στρατηγικής σταθερότητας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας.
Η βασική αρχή που θα διαμορφώσει την εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν είναι περισσότερο οι πραγματικές δομικές πραγματικότητες που θέτει κυρίως η Κίνα από το προηγούμενο που έθεσε ο Πρόεδρος Τραμπ. καθώς το τελευταίο είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών στη δυναμική της δομικής ισχύος.
Μια θεσμική ανάλυση ορθολογικής επιλογής προϋποθέτει ότι τα μεγάλα κράτη που μεγιστοποιούν τη χρησιμότητα, που ενεργούν για το συμφέρον, είναι κεντρικοί παράγοντες στη διεθνή πολιτική διαδικασία και ότι οι θεσμοί αναδύονται λόγω της αλληλεξάρτησής τους, της στρατηγικής τους αλληλεπίδρασης και της συλλογικής δράσης ή των συμβαλλόμενων διλημμάτων. Οι θεσμοί ιδρύονται και επιβιώνουν επειδή εκπληρώνουν σημαντικές λειτουργίες για τους μεμονωμένους φορείς (έθνη-κράτη) που επηρεάζονται από αυτά τα ιδρύματα.
Μια θεσμική προσέγγιση ορθολογικής επιλογής είναι πιο πιθανό να ενισχύσει τα αμερικανικά συμφέροντα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσβλέπουν για άλλη μια φορά στην ανάληψη παγκόσμιας ηγεσίας μέσω μιας ισχυρότερης ευθυγράμμισης με τα ιδρύματα του Bretton Woods σε θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια, το εμπόριο, την τεχνολογία, την ενέργεια και το κλίμα.
Η αντικατάσταση μιας απρόβλεπτης απομόνωσης του δόγματος της διοίκησης του Τραμπ από μια θεσμική προσέγγιση προσανατολισμένη στη διαδικασία θα υποστηρίξει μια ισχυρή διπλωματική δέσμευση που προωθεί τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα, ίσως σε στενή συναλλακτική βάση. Σε αυτό το πλαίσιο, μια εκτίμηση της εξωτερικής πολιτικής του Μπάιντεν φαίνεται να διαφέρει από το δόγμα του Ομπάμα, καθώς ενσωματώνει διάφορα στοιχεία από τον Ρεαλισμό και τον Θεσμισμό.
Ως εκ τούτου, η εξαργύρωση μιας διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες που καθοδηγείται από τον Ρεαλισμό και τον Ινστιτούτο, θέτοντας τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα στην πρώτη γραμμή, θα είναι ο κορυφαίος στόχος της κυβέρνησης Μπάιντεν. Σε τελικό σημείωμα, ο υποψήφιος του εκλεγμένου Προέδρου για τον υπουργό Εξωτερικών Antony Blinken δήλωσε την 1η Οκτωβρίου 2020: «Μια διοίκηση Biden [θα] αφήσει τον κόσμο όχι όπως ήταν το 2009 ή ακόμα και το 2017 όταν αποχωρήσαμε από το προεδρικό αξίωμα, αλλά ως έχει.”
The Geopolitics: Biden’s Realist Foreign Policy: A Shift Towards Institutionalism
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
