Η οικονομική πολιτική που εφαρμόζει ο Μπάιντεν για να μπορέσει η οικονομία των ΗΠΑ να ανακάμψει βασίζεται σε ένα πείραμα. Και ιδιαίτερα τώρα που η πανδημία έχει προκαλέσει αλλαγές θα πρέπει να αλλάξει το μείγμα. Ο Μπάιντεν λοιπόν βάζει ένα τριπλό οικονομικό στοίχημα.
Όμως ας τα πάρουμε από την αρχή. Πριν από λίγες μέρες, ο Μπάιντεν υπέγραψε νομοσχέδιο για την ανακούφιση των πολιτών ύψους 1,9 τρις δολάρια. Με το πακέτο Μπάιντεν η οικονομική ενίσχυση προς τους πολίτες φτάνει τα 3 τρις (14% του ΑΕΠ) από το Δεκέμβριο. Και άλλα 6 τρις από την αρχή της κρίσης. Σύμφωνα με τα τρέχοντα σχέδια, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών θα ρίξουν περίπου 2,5 τρις δολάρια στο τραπεζικό σύστημα.
H πορεία της οικονομίας
Το πιθανό αποτέλεσμα είναι μια αναπήδηση που ήταν αδιανόητη την άνοιξη του 2020. Τον Ιανουάριο, οι λιανικές πωλήσεις της Αμερικής ήταν ήδη 7,4% υψηλότερες από ό, τι ένα χρόνο νωρίτερα. Κολλημένοι στο σπίτι και ανίκανοι να ξοδέψουν όσο συνήθως θα έκαναν σε εστιατόρια, μπαρ και κινηματογράφους, οι καταναλωτές έχουν εξοικονομήσει περίπου 1,6 τρις δολάρια κατά το τελευταίο έτος.
Το πακέτο του κ. Μπάιντεν δίνει στους περισσότερους Αμερικανούς άλλα 1.400 $ στον καθένα. Πόροι ασυνήθιστοι για μια πλούσια χώρα, ένα μεγάλο κομμάτι των μετρητών διατηρείται από φτωχά νοικοκυριά και είναι πιθανό να το ξοδέψουν μόλις ανοίξει πλήρως η οικονομία.
Οι δαπάνες και οι προβλέψεις ΟΟΣΑ
Οι δαπάνες του κ. Μπάιντεν θα ενισχύσουν περαιτέρω την παγκόσμια ζήτηση αγαθών. Το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής είναι ήδη περισσότερο από 50% μεγαλύτερο από ό, τι πριν από την πανδημία, καθώς η οικονομία απορροφά τις εισαγωγές. Αλλά ο υπόλοιπος κόσμος δεν θα ταιριάζει με τον ρυθμό των ΗΠΑ.
Στις 9 Μαρτίου, ο ΟΟΣΑ, προέβλεπε ότι η οικονομία της Αμερικής, μοναδικά μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, θα είναι μεγαλύτερη στα τέλη του 2022 από ό, τι είχε προβλέψει πριν από την πανδημία. Από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο, η Αμερική είναι πιθανό να ξεπεράσει ακόμη και την Κίνα. Αυτή τη στιγμή η Κίνα ασκεί σκληρή νομισματική πολιτική και υπέστη πτώση 9% στο χρηματιστήριο από τα μέσα Φεβρουαρίου.
ΗΠΑ οικονομία: Το τριπλό στοίχημα
Ωστόσο, αν και οι σημερινοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν εγγυημένη θέση στην οικονομική ιστορία, μπορεί να μην θεωρηθούν ήρωες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Αμερική διεξάγει ένα απρόβλεπτο οικονομικό πείραμα σε τρία ιστορικά επίπεδα.
Αυτά τα επίπεδα είναι:
- Η δημοσιονομική τόνωση
- Ανεκτική στάση της FED έναντι των υπερτάσεων του πληθωρισμού λόγω της δημοσιονομικής τόνωσης
- Περιστολή και συγκράτηση δαπανών που δεν κανείς ξέρει αν οι καταναλωτές θα συσσωρεύσουν ή θα ξοδέψουν .
Το πείραμα αυτό δεν έχει ξαναγίνει παρά μόνο στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ο κίνδυνος για την Αμερική και τον κόσμο είναι ότι η οικονομία υπερθερμαίνεται. Είναι ο κίνδυνος που οι επενδυτές ζυγίζουν.
Τα επιτόκια και η FED
Η Fed επιμένει ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά και θα συνεχίσει να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία έως ότου η οικονομία είναι πολύ πιο υγιής. Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί αναπόφευκτα καθώς η κατάρρευση των τιμών των εμπορευμάτων νωρίς στην πανδημία πέφτει σε σύγκριση με μια προηγούμενη χρονιά, αλλά η Fed θα το αγνοήσει.
Στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος «στόχευσης μέσου πληθωρισμού», που εγκρίθηκε πέρυσι, επιδιώκει να επιφέρει τον πληθωρισμό πάνω από το στόχο του 2%, προκειμένου να αντισταθμίσει τις προηγούμενες ελλείψεις.
Αυτό είναι ιδιαίτερα επιθυμητό γιατί, για μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, το πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας ήταν ο πολύ μικρός πληθωρισμός, όχι πολύ. Ακόμα κι αν η οικονομία υπερθερμανθεί, ο Jerome Powell, πρόεδρος της Fed, ισχυρίστηκε ότι και αυτό θα είναι προσωρινό. Η πιο μακροπρόθεσμη δυναμική του πληθωρισμού, υποστηρίζει, «μην αλλάζετε σε μια δεκάρα».
ΗΠΑ οικονομία: Το σχέδιο της FED
Μπορούν, ωστόσο, να ενεργοποιήσουν τρισεκατομμύρια δολάρια; Δεν έχουμε κανέναν λόγο να αμφισβητήσουμε τα βραχυπρόθεσμα σχέδια της Fed, αλλά ούτε και οι αγορές μπορούν να προβλέψουν το τελικό αποτέλεσμα του πειράματος της Αμερικής. Η Fed ίσως χρειαστεί να “ξυπνήσει” την οικονομία, αυξάνοντας τα επιτόκια για να μειώσει τον πληθωρισμό.
Αυτό θα ήταν περίεργο, δεδομένου του πόσο πρόσφατα τόνισε την υποχρέωσή του να αναζητήσει «ευρεία βάση και χωρίς αποκλεισμούς» δύναμη στην αγορά εργασίας. Τα υψηλότερα ποσοστά θα τρυπήσουν τις αγορές περιουσιακών στοιχείων και θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν σύγκρουση με μια ολοένα και περισσότερο χρεωμένη κυβέρνηση.
Η στρατηγική Μπάιντεν
Το πακέτο του κ. Μπάιντεν είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Εάν αποδώσει, η Αμερική θα αποφύγει την άθλια παγίδα χαμηλού πληθωρισμού, χαμηλού επιτοκίου στην οποία η Ιαπωνία και η Ευρώπη φαίνονται κολλημένες. Άλλες κεντρικές τράπεζες μπορούν να αντιγράψουν το νέο στόχο της Fed. Η μαζική δημοσιονομική ώθηση μπορεί να γίνει η φυσιολογική απάντηση σε ύφεση.
Ο κίνδυνος, ωστόσο, είναι ότι η Αμερική μένει με αυξανόμενα χρέη, ένα πρόβλημα πληθωρισμού και μια κεντρική τράπεζα που αντιμετωπίζει ένα τεστ της αξιοπιστίας της. Δυστυχώς, η ταραγμένη πολιτική της Αμερικής δεν επιτρέπει την ακριβή χάραξη πολιτικής και οι Δημοκρατικοί ήθελαν να πάρουν ότι μπορούσαν. Το στοίχημα του κ. Μπάιντεν είναι καλύτερο από την αδράνεια. Αλλά κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει για το μέγεθος του στοιχήματος του.
Με πληροφορίες από τον Economist
