Ζούμε σε έναν πολύ σύνθετο και ευμετάβλητο κόσμο, όπου οι αναπάντεχες κρίσεις, όπως αυτή του κορονοϊού, αυξάνουν ακόμα περισσότερο την πολυπλοκότητα του. Ειδικότερα για τον πολύ απαιτητικό και ανταγωνιστικό κλάδο των επενδύσεων, τα πράγματα είναι ακόμα πιο αβέβαια, με την αναζήτηση βιώσιμων επενδύσεων να έχουν τεθεί ψηλά στην ατζέντα των επιχειρηματικών κύκλων. Τα τελευταία χρόνια, οι εταιρείες επενδύσεων έρχονται όλο και συχνότερα αντιμέτωπες με τις επιταγές της αγοράς τόσο για οικονομικά, όσο και κοινωνικά βιώσιμες επενδύσεις, απόρροια των οποίων αποτέλεσε η ανάδυση ενός εξειδικευμένου χρηματοδοτικού εργαλείου, που ακούει στο όνομα “Πράσινα Ομόλογα” και σχεδιάστηκε με σκοπό την ενίσχυση των επενδύσεων που αφορούν το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Πιο συγκεκριμένα, τα “Πράσινα Ομόλογα” είναι χρεόγραφα σταθερής απόδοσης, τα οποία δύναται να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ή αναχρηματοδότηση έργων που παρουσιάζουν θετικά οφέλη για τον πλανήτη και μπορούν να εκδοθούν από κυβερνήσεις, εταιρείες ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Βασική προϋπόθεση για την έκδοση ενός τέτοιου ομολόγου, είναι ο εκδότης να διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν κατά την έκδοση του, θα διατεθούν αποκλειστικά σε πράσινα έργα και όχι σε άλλες δραστηριότητες, ενώ οι τομείς για τους οποίους μπορούν να εκδοθούν είναι μεταξύ άλλων η ενέργεια, οι μεταφορές, η διαχείριση υδάτων και αποβλήτων, κ.ά.
Η διάθεση τους ξεκίνησε το 2007 και παρότι θεωρήθηκε αρχικά πως υπήρχε μικρό επενδυτικό ενδιαφέρον, η πορεία τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει αλματώδης με τις νέες εκδόσεις “πράσινων ομολόγων” το 2019 να φτάνουν τα $258 δισεκατομμύρια, ποσό το οποίο παρουσίασε άνοδο 51% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ενδεικτικά, τα “πράσινα ομόλογα” που εκδόθηκαν ανά τομέα σε δισεκατομμύρια δολάρια για το 2019, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
Πηγή: MSCI
Ενώ η πεντάδα των χωρών που αξιοποίησαν περισσότερο στον πλανήτη, τα συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία σε δισεκατομμύρια δολάρια για το ίδιο έτος, είναι:
Πηγή: Climate Bonds Initiative
Παρά τη ραγδαία όμως αύξηση των πράσινων ομολόγων τα τελευταία χρόνια, χρειάζεται πολύς δρόμος ακόμα για να αποτελέσουν βασικό κομμάτι στον παγκόσμιο χάρτη των επενδύσεων, καθώς αποτελούν μόλις το 3% στην αγορά έκδοσης ομολόγων. Αυτό το ποσοστό όμως μπορεί να μεγαλώσει πολύ πιο σύντομα και ραγδαία από ότι πιστεύουν οι χρηματοοικονομικοί αναλυτές, καθώς πρόσφατη έκθεση της JP Morgan αναφέρει πως το 55% των επενδυτών σε παγκόσμιο επίπεδο, θεωρεί πως η κρίση του COVID-19 θα επηρεάσει θετικά τις επενδύσεις με περιβαλλοντικό χαρακτήρα.
Αποτελεί γεγονός πως η πρόσφατη πανδημία έχει αναβαθμίσει στην ατζέντα των επενδυτών τις στρατηγικές για μακροπρόθεσμα βιώσιμες επενδύσεις, με άμεσα και εμφανή οφέλη για το περιβάλλον και την κοινωνία, με τις εταιρείες που παρουσιάζουν υψηλότερες βαθμολογίες στους δείκτες ESG (Environmental, Social & Governance) να απολαμβάνουν μεγαλύτερης εμπιστοσύνης. Το συγκεκριμένο γεγονός έγινε ακόμα πιο αισθητό τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο του τρέχοντος έτους, όπου ο COVID-19 ήταν σε έξαρση, ενώ αναμένεται μέχρι το τέλος του 2020, 45 τρισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία να ακολουθήσουν βιώσιμες πρακτικές, κατ’ αναλογία των κριτηρίων ESG.
Παρότι έννοιες όπως “κυκλική οικονομία” και “βιώσιμη ανάπτυξη” βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο της συζήτησης τα τελευταία χρόνια, η ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση για βιώσιμες επενδύσεις στον σύνθετο κόσμο που θα αφήσει πίσω του η πρόσφατη κρίση, θα οδηγήσει τον κλάδο των επενδύσεων σε μια νέα εποχή, όπου η περιβαλλοντική συνείδηση και η κοινωνική αποδοχή θα αποτελέσουν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Συνεπώς, η συμβολή των “Πράσινων Ομόλογων” σε αυτή την νέα εποχή, δεν θα πρέπει να είναι αυτή του ενός ακόμα χρηματοδοτικού εργαλείου, αλλά του βασικού πυλώνα διασφάλισης χρηματικών ροών προς περιβαλλοντικά ωφέλιμες επενδύσεις και παράγοντα βιωσιμότητας έργων κοινής ωφέλειας, που δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με κανέναν άλλο τρόπο.
* Ο κ. Άγις Δήγκας είναι υπ. Διδάκτωρ του ΕΚΠΑ και Αντιπρόεδρος του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας & Εγγυήσεων Προέλευσης.
